O marqués máis innovador

O marqués de Sargadelos naceu en Asturias en 1749 no seo dunha familia fidalga de escasos recursos, o seu pai era escribano polo que dedúceseque recibiu a educación inicial na súa casa. Posteriormente estudou no Mosteiro de Villanueva de Oscos, xa que a pouca capacidadde económica da súa familia impediulle ir á Universidade. Pouco tempo despois trasladouse a Ribadeo onde foi administrador dunha familia asturiana, o que lle valeu para iniciarse no mundo das empresas; nesa época non deberíamos descartar que Ibáñez, o marqués, sacase unha cantidade incial para os seus negocios aproveitandose do seu traballo,era algo que pasaba moi comunmente e diversas fontes atribuen o comezo a un posible ‘desvío de fondos’.

Co seu primeiro negocio adicouse ao comercio marítimo e a partir de 1780 consegue unha licencia para comerciar coas Indias, o que fai medrar aínda máis o seu negocio. Oito anos más tarde fundou a súa principal fábrica, a de ferros e aceiros de Sargadelos, que contaba cos mellores traballadores traidos de diversas partes de España e incluso de Europa. Foi un dos primeiros altos fornos que houbo en España , xa que innovou poñendo a tecnoloxía e maquinaria máis moderna case de Europa; outra das innovacións era que non só fabricaba materiais para as institucións do estado, se non que facía utensilios da vida cotiá. Tivo tanto éxito esta idea que o goberno tratou de mercarlla, Ibáñez rechazouna, pero coiseguiu un contrato para a fabricación de utillaxe de artillería.

Tras este triunfo, o marqués pensou en facer tres fabricas máis en Sargadelos para formar unha cadea de industrias modernas, unha de cerámica, outra de vidro e unha última de téxtil. A única que puido poñer en marcha foi a de cerámica, que revolucionaba toda idea de artesanía que se iña ata agora con novos métodos e introduccións na cadea de fabricación. Tanto foi a revolución das ideas industriais de Ibáñez que posteriormente serian usadas en industrias como as inglesas ou as alemanas.

Retrato atribuído a Goya.

Dado o grao de innovación e novas formas de vida que daba á poboación os altos cargos da igrexa e da nobreza, que querían ter controlado ó pobo, instigaron a este mismo en contra do marqués acusadoo de afrancesado. Morreu o 2 de febreiro de 1809 seguramente nunha revolta causada pola chegada dos franceses que o clero aproveitou para seguir cos seus poderes e modo de vida tradicional.
Aquí vos deixo un vídeo onde, coma sempre digo, amplíase moito máis a información:

Ai, que soliña quedache, María Soliña

Unha das moitas lendas e historias que deixou a Inquisición ao seu paso e a de María Soliña, unha muller de Cangas que foi condeada por bruxería no século XVII.
No ano 1617 uns 2000 piratas turcos desembarcaron en Cangas, quedando a vila saqueada e destrozada ao seu paso e deixando uns cantos mortos tirados na praia, entre os que se atopaban o marido e irmán de María.
Tras o ataque dos piratas turcos, a nobreza non estará disposta a perder o seu poderío económico e comezan a apoiar a Santa Inquisición para denunciar ás mulleres que tiñan unha boa posición económica e así facerse cos seus bens; mesturaban esa clase de mulleres con outras máis pobres para non poñer demasiado en evidencia as súas verdadeiras intencións. Foi o caso de María Soliño, que tras enviuvar, herdou todolos bens do seu marido entre os que figuraba o máis importante para a igrexa, o dereito de presentación a varias capillas e feligresías. O dereito de presentación era un poder polo cal o poseedor (habitualmente os sucesores do fundador dunha igrexa) pode ser nomeado titular cando o posto quedara vacante e participar así nos beneficios que a parroquia xenerase.
Tendo María diversos bens e dereitos de presentación chamou rápidamente a atención dos inquisidores. A morte do seu marido e irmán deixouna nunha depresión e cada noite paseaba pola mesma praia onde os mataran recordandos; esas visitas á praia foron excusa suficiente para que a acusaran de bruxería. En 1621 foi levada ás cárceres secretas da Inquisición onde tras torturas físicas e psicolóxicas rematou confesando que levaba facendo bruxería vinte anos e que facía tratos carnales co demo.
María Soliña foi só unha das moitas mulleres que foron condeadas e sufriron inxustamente pola avaricia dos nobres. Non se sabe como morreu, aínda que supoñemos que María dificilmente superaría os abusos que fixeron no seu corpo os inquisidores xa que tiña 70 anos, non hai acta de defunción nin restos do seu corpo.

Neste vídeo ofrecense moitos máis detalles desta historia:

E remato poñendo o poema que deu nome á miña entrada de hoxe e que Celso Emilio Ferreiro fixo inspirado en María con música de Luar na Lubre e tamén a canción do mesmo título de Carlos Núñez, que adica antes unhas palabras reclamando a inxustiza da época e de paso admiramos a maestría coa que toca a gaita este galego:

Unha heroína coruñesa

Era o ano 1589. Despois da derrota da Armada Invincible os ingleses, a sabendas do estado da flota española, convenceron á raiña Isabel I para que preparase unha gran armada e así rematar definitivamente ca flota española, entre outros obxectivos.

O primeiro sitio no que atracaron foi na Coruña, pensando que sería unha victoria facil. A Coruña dividíase en dúas partes, a Cidade Vella cunha muralla forte e sólida e a parte baixa onde residían a meirande parte dos pescadores. A muralla da parte baixa foi relativamente doada de pasar e comezou unha oleaxe de saqueos e roubos.

Ao comezo, as mulleres tiñan un claro papel, repartir auga e comida aos defensores da muralla da Cidade Vella para que non tiveran distraciones nin tiveran que separarse un momento do su posto,pero días máis tarde elas tamén colleron as armas. O 4 de maio de 1589 as tropas inglesas lograron abrir un burato na forte muralla e lograron subir ata a súa parte máis alta e loitar frente a frente cos defensores. 

-¡Xa son nosos!

Vociferou un alférez inglés cunha bandeira na man chegando ao cumio da brecha, parecía o fin para os coruñeses. No medio da batalla había unha muller que cambiaría para sempre a historia da súa cidade, María Pita; ela colleu unha pica do chan e saiu correndo ata o cumio da muralla onde, fora de sí, lle clavaría a pica no estómago ao alférez.

-¡Axudádeme a botalos de aquí!¡Quen teña honra que me siga!- berrou María.

Naquel momento as mulleres correron ata a brecha e produciron unha avalancha que lles meteu o medo no corpo ós ingleses, que se retiraron despois de milleiros de baixas. Estiveron uns días metidos nos seus buques na baía da Coruña,pero retiraronse finalmente con outro novo rumbo: a conquista de Lisboa,onde tamén fracasarían pero iso...xa é outra historia.



Na Coruña podemos visitar o Museo Militar, que ten unha sala co nome de María Pita e co seu retrato enrriba da Mesa de Honor.



A Casa Museo de María Pita, que se atopa levantada sobre un solar no que estaba construída unha vivenda propiedade do primeiro marido de María. Alí ofrécese información sobre a cidade nos séculos XVI e XVII, recreación da tenda e dormitorio principal da asa dos seus pais, análisis das relacións entre España e Inglaterra...

Neste enlace tendes máis información e fotos deste sitio http://www.turgalicia.es/sit/ficha_datos.asp?crec=31718&ctre=1261&cidi=E

Tamén hai varios grabados:





E como non, falar da famosa Praza de María Pita na Coruña, onde está situado o Concello da cidade e unha estatua en honor á heroína coruñesa; nela aparece empuñando a arma ante o corpo sen vida do alférez.



 

Loitando pola terra

Hoxe vou contar unha historia que a todos nos contan de pequenos pero que,como todo, co tempo vaise esquencendo e eu, como sempre presumín de ser galega e da miña terra, encántame ver coa paixón que outros defendena con unllas e dentes. De quen imos falar? do gran Pardo de Cela.
A historia comeza cando a 'filla' de Enrique VI, Xoana a Beltranexa e Isabel a que posteriormente sería a Católica comezan a puxar pola coroa, xa que moitas faccións da nobreza dudaban do verdadeiro parentesco entre Xoana e o seu pai. Isabel avogaba por anexionar todolos reinos e coroas ao Reino de Castela, en cambio, Xoana non tiña os mesmos plans. Como todos sabemos, ao final gañou Isabel, que comezou unha 'guerra' contra os nobres galegos para facerse co territorio e fixo desaparecer as máis poderosas e prestixiosas familias galegas sustituindoas por nobres casteláns que terían a misión de oprimir ao pobo e erradicar canto máis mellor a cultura e o idioma galego.
Pardo de Cela era fiel á idea da soberanía do Reino de Galiza e levou a súa rebeldía ata o final, tanto así que os Reis Católicos mandaron a Galiza un exército capitaneado por Mudarra, que eliminara toda resistencia ata entonces. A presenza do noso Mariscal non era grata en sitios como Viveiro ou Mondoñedo por petición expresa dos Reis Católicos, polo que se refuxia no Castelo da Frouxeira.
Alí, o Capitan Mudarra e as súas tropas enfrontaráse contra Pardo de Cela durante tres anos ata que tomouse conciencia de que a Frouxeira era inexpugnable e Mudarra recurre aos criados do Mariscal; estes,deixandose levar pola posibilidade de que o Mariscal non gañase e lles tocara pagar igual que a el, abríronlle as murallas do Castelo ó Capitán e así foi collido e apresado para ser levado a Mondoñedo e alí ser executado públicamente.
A lenda conta que Isabel, a súa muller, ao enterarse do acontecido na Frouxeira emprendeu unha viaxe desenfrenada ate Castela para implorar o perdón real. Cando volvía para a cidade co desexado indulto, dise que inimigos de Pardo de Cela entretiverona na coñecida Ponte do Pasatempo ás entradas da cidade, cando a muller entrou na cidade tanto o seu fillo como o seu marido xa habían sido degolados.



Aquí vos deixo unha foto da ponte,recalcando a clasficación da historia coma lenda,porque en caso de que levase tanta prisa porque non se deixou de tonterías e seguiu o seu camiño??E en caso de que fora certo,que facil sería agora cos fax,móbiles e demais!
Bueno,a parte diso,deixo tamén un vídeo no que, se os gustou a historia, gozarédelo xa que aporta moitos mas datos e reconstruccións:

Impresionante, verdade?Defender a túa independencia e a da túa terra enfrontándose a un poder tan grande como o dos Reis Católicos.
Tede unha boa noite todos!